Artykuł

10 październik 2016

"Polska – kraj folkloru?" - wystawa w Zachęcie - Narodowej Galerii Sztuki, 15 października 2016 - 15 stycznia 2017

Kategoria: Wystawy, XXw, Film i historia, Aktualności

15 października w Zachęcie – Narodowej Galerii Sztuki otwarta zostanie wystawa: Polska – kraj folkloru.

Jej twórcy podejmują szereg ważnych pytań dotyczących statusu i roli sztuki ludowej po II wojnie światowej: Czym była ludowość i sztuka ludowa w pierwszych latach powojennych w Polsce oraz pierwszych dekadach PRL-u? Jak posługiwała się nią „ludowa” władza? W jaki sposób zmieniał się jej status wraz z wprowadzeniem jej do muzeów i galerii? Jakie miejsce w świecie sztuki zajmował twórca ludowy — „inny”?

Polska — kraj folkloru? w zamyśle autorów prezentować ma całą złożoność i niejednoznaczność tego kulturowego fenomenu. Ważny dla niej punkt odniesienia stanowi historia wystaw, które odbywały się w CBWA (obecnej Zachęcie — Narodowej Galerii Sztuki) w latach 50. i 60., a wśród nich głośny pokaz Inni przygotowany przez Aleksandra Jackowskiego.

Ekspozycja pokazuje wieś widzianą oczami etnografów, historyków sztuki, kolekcjonerów i artystów — sztukę ludową i ludowość jako reprezentację wsi w mieście. To w mieście bowiem decydowano, co jest ludowe, a co nie. Wystawa podejmuje temat instytucjonalizacji i centralizacji twórczości ludowej oraz jej propagandowego wykorzystania na niespotykaną przedtem skalę. Koncentruje się na niezwykłym zjawisku mezaliansu młodopolskiej chłopomanii z socrealizmem, a także samofolkloryzacji, czyli kreowania eksportowego wizerunku Polski jako „kraju folkloru”.

Ludowość i sztuka ludowa usytuowane zostają jednak także w znacznie szerszym kontekście — jako jedna z fundamentalnych kategorii, do której odwoływali się artyści nowocześni. Zainteresowanie sztuką ludową wiązało się bowiem z kluczowym dla modernizmu zwrotem do prymitywu jako źródła autentyczności, dziecięcej spontaniczności i fantazji.

Wystawie towarzyszyć będzie seria projekcji filmowych zorganizowanych przez Filmotekę Narodową. Prezentowany w kinie Iluzjon (ul. Narbutta 50A, Warszawa) w dniach 16-25 października cykl ma ukazać, jak temat wiejski ewoluował w polskim kinie na przestrzeni ponad pięćdziesięciu powojennych lat: od Jasnych łanów Eugeniusza Cękalskiego z 1947 roku – filmu skrajnie propagandowego i momentami nawet w niezamierzony sposób zabawnego – po metaforyczny, odwołujący się do surowej formy dokumentu – Z daleka widok jest piękny Wilhelma i Anny Sasnali.

W dniach 16-25 października, na multimedialnych ekranach w rotundzie kina Iluzjon, zaprezentujemy także plakaty do filmów poruszających tematykę polskiej wsi.

HARMONOGRAM PROJEKCJI:

Sala Stolica

16.10.2016 godz. 19:45

Konopielka, reż. Witold Leszczyński, Polska 1981 88’ (po filmie odbędzie się spotkanie z twórcami)

Sala Mała Czarna

19.10.2016 godz. 20:15

Jasne łany, reż. Eugeniusz Cękalski, Polska 1947 104’

20.10.2016 godz. 19:30

Pożegnanie z diabłem, reż. Wanda Jakubowska, Polska 1957 87’

Przed filmem spotkanie z Moniką Talarczyk-Gubałą, autorką książki Wanda Jakubowska. Od nowa

21.10.2016 godz. 20:15

Żona dla Australijczyka, reż. Stanisław Bareja, Polska 1963 96’