Jajko czy kura, kredyt, czy pieniądz… Co było pierwsze?

Jajko czy kura, kredyt, czy pieniądz… Co było pierwsze?

Kredyty są starsze niż pieniądze. Jeszcze na długo przed wybiciem pierwszej monety ludzie pożyczali sobie potrzebne rzeczy i oddawali z procentem. Jeśli np. pożyczyło się zwierzę należało je oddać z  przychówkiem (np. krowę z cielęciem), który był opłatą za pożyczkę.

Nazwa “kredyt: pochodzi od łacińskiego słowa credere oznaczającego wierzyć lub ufać. Nie byłoby jednak kredytów we współczesnym kształcie bez pieniędzy i banków, które pozwoliły usystematyzować tę usługę. Opisując ich historię, nie można pominąć innych istotnych aspektów i najważniejszych wydarzeń z nimi związanych.

Wczesne formy płatności

W  niektórych miejscach na świecie nawet do wczesnego średniowiecza handel polegał na wymianie barterowej (czyli towar za towar). Środkiem płatniczym mogło być wszystko, co było przydatne: zwierzęta hodowlane, plony, materiały, skóry, minerały. Kolejnym etapem były różne cenne przedmioty i towary, jak sól, kawa, jedwab. Z czasem, żeby ułatwić handel zaczęto się posługiwać różnego rodzaju kruszcami. Ale bryłki były nierównej wielkości i przy każdej transakcji trzeba było używać wagi.

Cywilizacja pieniądza

Na przestrzeni lat zaczęto dzielić kruszce na bryłki podobnej wielkości. Dodatkowo zrezygnowano z innych metali na rzecz najcenniejszych: złota i srebra. W trudniejszych czasach, w krajach którym brakowało najcenniejszych kruszców bito monety z miedzi. Żeby uwiarygodnić wartość monet zaczęto wybijać na nich stemple. Na początku były to proste symbole, głównie zwierzęce, związane symbolicznie z władcą lub miastem. Tak właśnie powstały pierwsze monety w VII w p. n.e. Na terenie ówczesnej Lidii, a obecnie Turcji. Ale to Fenicjanie rozpowszechnili pieniądz, dzięki swojej niezwykle silnie rozwiniętej sieci handlowej.

Początki pieniądza Papierowego

Podwaliny dla pieniądza papierowego stanowiły kwity depozytowe. Przewożenie złota i srebra w dużych ilościach na dalekie odległości było nie tylko uciążliwe, ale również niebezpieczne. W lasach i przy drogach kryli się rabusie, którzy tylko czekali na taką okazję. Żeby zapobiec kradzieżom złotnicy proponowali swoim klientom kwity depozytowe. Były one potwierdzeniem ilości i właściciela złożonego depozytu. Można je było zrealizować w dowolnym miejscu na świecie.

Papier zamiast kruszca

Pierwsza emisja pieniądza papierowego na masową skalę odbyła się w chinach. w X w. p.n.e. Można było go wymienić na kruszec, ale posiadał datę ważności – 3 lata od emisji. W Europie pieniądz papierowy upowszechnił się dopiero w XVII wieku. Pierwszym emitentem była Szwecja. Upowszechnienie pieniądza papierowego i rozwój bankowości na całym świecie zapoczątkowały rozwój i usystematyzowanie usług kredytowych. Do tego stopnia, że stały się one tematem rozważań filozoficznych m. in. św. Tomasza z Akwinu. Oficjalnie uznał On usługi kredytowe za zgodne z nauką bożą, jeśli są prowadzone uczciwie, pobierane opłaty finansują pracę instytucji bankowych i nie rujnują pożyczkobiorców.

Banki i kredyty

Kolebką bankowości na świecie są Włochy. A dokładniej rzecz ujmując Wenecja. To tam w 1156 r. powstał pierwszy na świecie bank. Rozkwit Bankowości nastąpił w XIII i XIV w. a centrum światowej bankowości stała się Florencja. Ówczesnym bankom było daleko do obecnych miały zazwyczaj charakter spółek rodzinnych. Co nie przeszkadzało im posiadać filii we wszystkich najważniejszych miastach świata. Razem z rozwojem banków usługi kredytowe stawały się coraz bardziej dostępne i powszechne. W XV w. nabrały bardziej znormalizowanego charakteru. Zaczęło się od ławek i kontuarów, przy których były dokonywane operacje finansowe. Stąd też pochodzi używana całym świecie nazwa “bank”. Od włoskiego słowa banko, które oznacza ławkę.

Rozkwit na rynku kredytowym

Wysoko oprocentowane pożyczki zyskały popularność się na przełomie XVI i XVII wieku. Jeszcze u schyłku XIX w. wzięcie kredytu wiązało się ze spędzaniem co najmniej godziny w banku. Trzeba było stać w długiej kolejce. Formalności przy okienku też trwały minimum pół godziny. Kredytobiorca musiał być dobrze przygotowany. Przy większych kwotach niezbędni byli poręczyciele. Decyzja o chęci wzięcia kredytu musiała być podjęta kilka dni wcześniej. Konieczne było załatwienie z wyprzedzeniem stosownych zaświadczeń z pracy. Niejednokrotnie jeszcze na specjalnych drukach, wydawanych przez bank udzielający kredytu.

Kredyt w kilka minut

Niezwykle istotną rolę na rynku kredytów w obecnym kształcie odegrał internet. W 1994 roku w Stanach Zjednoczonych powstały pierwsze konta z dostępem internetowym. 6 lat później było to już powszechne rozwiązanie. Błyskawicznie pojawiały się kolejne udogodnienia: dostęp mobilny do konta, przelewy przez telefon i internet, kredyty i pożyczki internetowe. Pierwszy kredyt online w Polsce został udzielony w 2010 r. Dzięki tym wspaniałym rozwiązaniom można wziąć kredyt bez zaświadczeń, bez wychodzenia z domu, bez czasochłonnych i męczących formalności, bez udziału osób trzecich i to w 5 minut od podęcia decyzji, że potrzebujemy pieniędzy.

,

Rozkwit giełd na świecie w XX wieku
Od początku do dzisiaj: Geneza rynku papierów wartościowych w Polsce
Miejsce, gdzie historia spotyka się z przyszłością – historia GPW

Dodaj komentarz